Blog: Zal het roken ooit stoppen…? door dr. Martijn A. Spruit

Met enige regelmaat vlieg ik naar een buitenlands congres om een lezing te geven over revalidatie bij longpatiënten. Zo vloog ik onlangs via Schiphol naar Salzburg in Oostenrijk om een lezing te geven tijdens het 7de congres van de Duits-Oostenrijks-Zwitserse Longvereniging. Op Schiphol viel mij oog op de aparte rookruimte. Per 1 juli 2008 is in Nederland roken in alle openbare ruimtes verboden. In Schiphol is echter een aparte ruimte ingericht, waar nog wel gerookt mag worden.

Volgens de Tabakswet moet zo’n rookruimte afsluitbaar zijn met een deur. Verder mag er buiten deze ruimte geen hinder zijn van de tabaksrook, de rookruimte mag geen doorgang zijn naar andere ruimten en het moet ook duidelijk zichtbaar zijn dat in de aparte ruimte mag worden gerookt. De passagiers staan dan al rokend in een soort aquarium toe te geven aan hun ongezonde verslaving. Wettelijk klopt dit allemaal. Zo’n ‘rokershol’ blijft mijns inziens toch een vreemd gezicht.

Eén dag voor mijn vertrek naar Salzburg, kwam het Centraal Bureau voor de Statistiek met het nieuws dat jongvolwassenen (18 tot 25 jaar) vaker roken (36%) en cannabis (23%) gebruiken dan volwassenen van 25 jaar of ouder (respectievelijk 25 en 5%). Wat het nieuws niet direct haalde, maar wat wel in het Jaarrapport 2016 Landelijke Jeugdmonitor staat, is het feit dat 13% van de jongeren tussen de 12 en 20 jaar (wel eens) rookt en dat 13 jaar de gemiddelde leeftijd is waarop jongeren starten met roken. Ondanks de vele maatregelen (zoals de campagnes van de Hartstichting, KWF en het Longfonds voor rookvrije schoolpleinen en rookvrij opgroeien), is er dus nog heel veel winst te behalen.

Onlangs kwam mijn oudste dochter terug van school en gaf ze aan dat jongens van de brugklas die dag een shisha-pen hadden gerookt. Een wat…? Via Google kwam ik er snel achter dat een shisha-pen een waterpijp is in de vorm van een elektronische sigaret. Hiermee rook je een vloeistof die verdampt wordt. Je kunt kiezen uit verschillende zoete smaken, zoals bijvoorbeeld cola, kersen, perzik, aardbei en watermeloen.

Wat verder speurwerk op het internet leert toch al snel dat ook deze kleine waterpijp alsook de elektronische sigaret vele giftige stoffen bevatten. Bijvoorbeeld op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (van het Ministerie van VWS) staat duidelijk dat de elektronische sigaretten een vloeistof verdampen die meestal nicotine en een smaakstof bevat.

De schadelijke stoffen in e-sigaretten zijn onder andere nicotine, propyleenglycol, glycerol, aldehyden, nitrosamines en metalen. Inhalatie hiervan kan leiden tot irritatie en schade aan de luchtwegen, hartkloppingen en een verhoogde kans op kanker. Kortom, ook elektronische sigaretten en de shisha-pen zijn zeker schadelijk voor de gezondheid van de jongeren en zijn een eerste stap richting het echte roken bij jongeren.

De link tussen roken en ernstige gezondheidsproblemen is al jaren overduidelijk. De werkelijke impact van de elektronische sigaret en de shisha-pen zal op termijn ook verder duidelijk worden. Ouders hebben mijns inziens een belangrijke taak om het niet-roken onderdeel te laten zijn van een gezonde opvoeding van hun kinderen. Desalniettemin roken jongeren toch nog regelmatig en stiekem. De overheid moet daarom nog veel sterker inzetten op preventie van (elektronisch) roken bij jongeren. Landelijke campagnes, zoals NIX18, lijken een beperkt positief effect te hebben. Daarnaast is een sterke verhoging van de prijzen van (elektronische) sigaretten en het verbieden van rookruimtes in openbare ruimtes toch de volgende stap richting een rookvrije generatie, die op dit moment helaas toch nog heel ver weg is.